Menenjiyomlar, beyni saran zarlardan kaynaklanan, yavaş büyüyen ve çoğu iyi huylu olan tümörlerdir. Beynin içinden kaynaklanmadığı için teknik olarak beyin tümörü olmasalar da büyümeleriyle beraber beynin üzerinde baskı yaratarak bir takım belirtilere sebep olurlar.
Genellikle iyi huylu olmaları nedeniyle kanserli tümörlerden farklı olarak vücudun diğer bölgelerine yayılma (metastaz) gösterme eğilimde değillerdir.
Ancak bu tümörler büyüdükçe nörolojik rahatsızlıklara ve beyin ve omuriliği sıkıştırdıkları için ciddi durumlara yol açabilirler. Ağrı kesicilerle dindirilemeyen baş ağrıları, felç, hormonal bozukluklar, görme kaybı, epilepsi nöbetlerine ve beyin kanamalarına neden olabilen menenjiyomlar mutlaka takip edilmelidir.
Menenjiyomlar genellikle yetişkinlerde 40’lı yaşlardan sonra ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülür.
Çeşitleri
Menenjiyomlar birden fazla çeşidi bulunmaktadır. Bunlar:
- Tümörün büyüme hızına göre üç tip menenjiyom vardır:
- Yavaş büyüyen Grade I, (selim menenjiyom)
- Daha hızlı büyüyen Grade II (atipik menenjiyom)
- Hızla büyüyen ve hızla yayılan Grade III (habis menenjiyom)
Nedenleri
Menenjiyomlar oluşumunun kesin nedeni bilinmiyor. Ancak yapılan çalışmalarda aşağıdakilerin rol oynadığı düşünülüyor.
- Genetik yatkınlık
- Radyasyona maruz kalma
- Kafa travması
- Hormonal değişlikler (gebelik gibi, özellikle progesteron hormonunun artışı)
Belirtiler
Menenjiyomlar, beyindeki herhangi bir yerleşimde ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle farklı semptomlarla kendini gösterebiliyor. Çevre dokular ve damarlar etkilenebildiği ve hastalığın tedavisi de zorlaşabildiği için tümörün ortaya çıktığı yer önem taşıyor.
Bu tip tümörler genellikle yavaş geliştiğinden, tümör büyüye kadar herhangi bir belirti vermeden büyüyebiliyor.
Belirtileri, tümörün ortaya çıktığı ve beyni etkilediği bölgeye göre değişmekle beraber, genel olarak aşağıdaki gibi olabilmektedir:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Görme veya işitme kaybı
- Nöbetler
- Net düşünmede zorluk
- Yürümede problem
- Koku hissi kaybı
- Kol veya bacakta zayıflık hissi
Tanı Yöntemleri
Menenjiyomlar hem yavaş ilerledikleri, hem de ilk dönemlerinde herhangi bir şikâyet yaratmadıkları için tanı koymak zorlaşabiliyor. Tanıda hekiminizin alacağı ayrıntılı bir tıbbi öykü ve ardından yapacağı nörolojik muayene, sonrasında beyin MR ve Bilgisayarlı Tomografi (CT) yöntemleri kullanılıyor.
Tedavi Yöntemleri
Tedavilerindeki ilk seçenekte cerrahi girişim yer alıyor. Ancak bazı menenjiyomların tamamen çıkarılması mümkün olmayabiliyor. Bazen de yapılacak bir cerrahi girişimin riskleri yüksek olabiliyor.
Bu durumda Gamma Knife radyocerrahisi kullanışlı bir seçenek olabiliyor. Ayrıca cerrahi sonrası kalıntı olan veya tümörü tekrar büyüyen hastalarda da kullanılabiliyor.
Gözlem ve Takip
Farklı nedenlerle yapılan MR ve tomografi görüntülemelerinde tesadüfen fark edilen tümörlerde, eğer tümörün beyne dolaylı ya doğrudan olumsuz etkisi yoksa bir tedavi uygulanmayabiliyor.
Bu küçük tümörler genellikle düzenli olarak görüntüleme yöntemleriyle takip ediliyor. Takipler sırasında tümör büyümüyor, zarar verebilecek büyümeye ulaşmıyor ya da menopoz dönemde küçülebilen türlerdense kişi ömür boyu herhangi bir tedavi almadan hayatını sürdürebiliyor.
Ancak, kişide olumsuz etkiler gösteren, takiplerinde düzelme olmayan, beyinde yerleştiği noktaya ve cerrahi gerektiren büyüklüklere ulaşmış tümörlerde ise cerrahi tedavi öneriliyor.
Cerrahi
Menenjiyomlar çoğu cerrahiye uygun oluyor. Kişinin genel sağlık durumuna, beklenen yaşam süresine, tümörün büyüklüğüne ve yerleşim yerine göre de ameliyat kararı veriliyor. Ameliyatta damar veya sinir dokularının zarar görme ihtimali çok yüksekse veya tümör büyükse operasyon sonrasında radyocerrahi (Gamma Knife Yöntemi) öneriliyor.
Radyocerrahi – Gamma Knife Tedavisi
Cerrahi uygulandığında ameliyat performansı düşük, ameliyat yapıldığında kalıcı hasar riski yüksek olan kişilerde radyocerrahi uygulanıyor ancak tümörün bu tedaviye uygun büyüklükte olması gerekiyor.
Radyocerrahinin amacı tümörün büyümesini durdurmak, küçültmek, hatta ortadan kaldırabilmektir. Uygun hastalarda Gamma Knife ile meningiomlarda tümör büyümesinin durdurulması ve zaman içinde küçültülmesi yüzde 95 oranında sağlanabiliyor.
Güncellenme Tarihi: 15.02.2022, 18:05
Bu içerik, Atakent Sağlık Grubu Tıbbi Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmıştır. Sayfada yayınlanan içerikler kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tedavi edici sağlık hizmetine yönelik içerikler bulunmamaktadır. Doğru tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Sayfa dilini değiştir:
English (İngilizce)