Anevrizma, genel anlamda vücuttaki atardamarlarda ve aort damarlarında oluşan çıkıntı ve baloncuklardır.
Beyin anevrizması, beyindeki kan damarlarında çıkıntı ya da balonlaşma oluşmasıdır. Beyin anevrizmaları atardamar duvarında incelme nedeniyle oluşurlar.
Beyin MR ya da tomografisine bakıldığında bu çıkıntı ya da balonlaşmalar genellikle dalında asılı meyve görüntüsü verir.
Beyin anevrizması olan her 10 kişiden birinde baloncuğun patlaması sonucu beyin kanaması gelişir. Çok şiddetli baş ağrısı, çift görme ve göz kapağı düşüklüğü beyin kanaması belirtileridir.
Her ne kadar beyin anevrizmaları endişe verici olsa da birçok beyin anevrizması belirti vermez ve sağlık sorunlarına neden olmaz. Ancak ailede anevrizma öyküsü varsa düzenli sağlık kontrolünden geçmek ve ilerde oluşabilecek sorunlara karşı önem almak çok önemlidir.
Anevrizmaların nedeni tam bilinmese de sigara, yüksek tansiyon ve ailesel etkenlerin rol oynadığı tahmin edilmektedir.
Nedenleri
Birçok etken atardamar duvarında zayıflamaya yol açarak anevrizma gelişimine sebep olabilir. Beyin anevrizmaları erişkinlerde daha sık görülür. Ayrıca kadınlarda erkeklere oranla görülme oranı daha yüksektir.
- İleri yaş (40 yaş sonrası)
- Sigara kullanımı: Sigara, damar yapısını eskiterek, zaten var olan sorunun daha da erken gelişmesine ve kanamaya neden olabilir.
- Ateroskleroz (damar sertliği)
- Uyuşturucu madde kullanımı (özellikle kokain)
- Kafa travmaları ve diğer travmalar sonrası damarların zedelenmesi
- Kanser ya da kafa ya da boyunda tümör varlığı
- Alkolizm
- Bazı kan enfeksiyonları
- Doğumsal Risk Faktörleri
- Bağ doku hastalıkları (Ehler- Danlos hastalığı gibi)
- Polikistik böbrek hastalığı
- Romatizmal hastalıklar
- Marfan Sendromu
- Aort koarktasyonu
- Beyinde arteriovenöz malformasyon (beyin damar yumağı) olması
- Ailede daha önce beyin anevrizması geçiren kişi olması.
Belirtiler
Beyin anevrizmaları iki şekilde belirtilerini gösterebilir. Bunlardan birincisi, kitle etkisi nedeniyle beyin dokusunda herhangi bir bölgeyi sıkıştırması sonucunda ortaya çıkar. Böyle durumlarda sıkıştırılan bölgenin fonksiyonu tam olarak yerine getirilemez ve ilgili aksaklıklar ortaya çıkar. Örneğin anevrizma göz kapağını hareket ettiren önemli bir sinirin yanında oluşabilir.
Anevrizmanın bu sinire baskı yapması sonucu da hastanın göz kapağında düşüklük ya da göz bebeğinde büyüme gelişebilir. Bu nedenle göz kapağındaki düşüklük anevrizmanın habercisi olabileceği için mutlaka dikkate alınması gerekir.
Yırtılmamış anevrizma küçükse hiç semptom vermeyebilir. Ancak, yırtılmamış anevrizmalar büyükse beyin dokusu ve sinirlere baskı yaparak şu belirtileri verebilir:
- Göz arkasında ağrı
- Geniş göz bebeği
- Görme alan bozuklukları, çift görme
- Yüzün bir tarafında uyuşma, kuvvetsizlik, paralizi (yüz felci)
- Göz kapağında düşme
İkincisi ise, anevrizmanın patlamasıyla ortaya çıkan, ilkine göre daha şiddetli, kanama bulgularıdır.
Şiddetli baş ağrısı, kanamaya yol açmış beyin anevrizmasının ilk belirtisidir. Hastalar, baş ağrısının daha önce yaşamadıkları şiddette geliştiğini belirterek, “Kafamın içinde sanki bir şey patladı” der.
Beynin çevresindeki zar tabakasının altında su tabakası mevcuttur. Kanama da bu suyun içine doğru akar ve beyin suyunun dolandığı her yere yayılır. Beyin suyunun dolaşımını bozması sonucu kafa içindeki basınç artar. Beyin anevrizmasında baş ağrısı da bu yüzden oluşur. Ağrının yanı sıra, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Bulantı, kusma
- Çift ve bulanık görme
- Konfüzyon: Bellek, algılama ve dikkatte bozulma
- Işık hassasiyeti
- Nöbet
- Bilinç kaybı
Tanı Yöntemleri
Beyin tomografisi ve MR.
Tomografi ve MR yöntemleriyle beyinde bulunan anevrizmaların pek çoğuna tanı konulabilmektedir.
Beyin Anjiyosu
Bilgisayarlı tomografi ve MR’dan daha ayrıntılı bir inceleme için yapılır. Kol veya bacağınızdaki kan damarından ufak bir tüp (katater) yardımıyla kontrast sıvı verilir. Daha sonra röntgen cihazı ile beyninizin damar haritası çıkarılır. Doktorunuz buna göre anevrizma tanısı koyabilir.
Beyin Omurilik Sıvısı Testi
Doktorunuz patlamış bir anevrizmadan şüphelenirse bu testi yapabilir. Ağrı kesici uygulanarak omurilik sıvısı alınır. Bu sıvıda kan olması, damarın yırtıldığı anlamına gelebilir.
Tedavi Yöntemleri
Günümüzde yırtılarak kanama oluşturan anevrizmalar için iki etkin tedavi yöntemi bulunmaktadır.
Cerrahi Klipleme
Beyin ameliyatı yapılarak “Klip” denilen kıskaçlarla anevrizma balonu kapatılır. Ameliyat sırasında doktorunuz kafa kemiğinin bir bölümünü çıkararak ve beyin zarını açarak anevrizmaya ulaşır ve anevrizmayı besleyen ana damarı bulur. Kan akışını kesmek için anevrizmanın açıklık olduğu yere metal bir klips yerleştirir ve kan akımını durdurur.
Endovasküler Koilleme
Kafatasının açıldığı bir ameliyat değildir. Genellikle kasıktan yerleştirilen kateter yardımı ile damar içerisine yumuşak platin bir tel sokulur. Tel, yumak şeklinde balon içerisine yerleştirilerek burada pıhtı oluşturur ve kan akışını durdurur.
Her iki işlemin de riskleri vardır. Endovasküler tedavi daha güvenli ve non- invazif görülse de tekrar kanama riski daha yüksek olup, ek prosedür gerektirebilir.
Akışın Yönünü Değiştiren Ameliyat (Mesh Takılması)
Ameliyatın ya da endoskopik yöntemin işe yaramayacağı daha büyük anevrizmalar için kullanılır. Genel anestezi altında açık ameliyatla yapılır.
Güncellenme Tarihi: 15.02.2022, 17:20
Bu içerik, Atakent Sağlık Grubu Tıbbi Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmıştır. Sayfada yayınlanan içerikler kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tedavi edici sağlık hizmetine yönelik içerikler bulunmamaktadır. Doğru tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Sayfa dilini değiştir:
English (İngilizce)