Anal apse (makat apsesi), makat içinde salgı yapan bezlerin iltihaplanması ve iltihabın birikmesi ile oluşur. Zaman içinde büyüyerek makatın yanına doğu taşar. Bu şişlik, dışarıdan gözlenebilir hale gelir. Beraberinde ateş, halsizlik, şiddetli ağrı gelişir. Makat yanında oluşan şişlik dışarıya doğu kötü kokulu akıntı yapabilir. Şişlik nedeniyle hemoroit hastalığına benzer şikâyetler verir ancak akıntı ve ateş genellikle fistülde görülür.
Anal apse kendiliğinden patlayarak dışarı boşalabilir veya teşhis edildiğinde ilaç tedavisi veya müdahale ile boşaltılabilir. Apse boşaltıldıktan sonra bir süre daha akıntı oluşabilir. Şikâyetler zaman içinde geçer. Ancak genellikle makatın içinde apsenin başladığı nokta ile dışarı boşaldığı delik arasında bir kanal oluşur. Bu kanala fistül adı verilir. Fistül içerisinden dış deliğe doğru akıntı gelişir. Bölgenin yeniden iltihaplanması ihtimali mevcuttur. Bu gibi durumlarda akıntının rengi, kıvamı ve kokusu değişir. İltihaplı dönemlerde fistül çevresinde yeni apse odakları gelişebilir; bu odaklar da yeni fistül hatlarına sebep olabilir. Bu nedenle fistül hattı çok kanallı ve karmaşık bir hale gelir.
Anal apsenin teşhisi genellikle muayene ile konur. Ancak karmaşık bir fistül yapısından veya fistül varlığından şüphe edildiğinde MR ve endoskopiden faydalanılabilir. Tedavide öncelikle iltihap varsa giderilmeli, apse varsa boşaltılmalıdır. Fistül mevcutsa, tedavisi cerrahi müdahale ile gerçekleştirilir. Bu müdahaleler şunlardır:
Klasik Yöntem:
Bu yöntemde fistülün iç deliği ve dış deliği arasındaki alan açılarak iltihap odakları temizlenir. Kimi cerrahlar, mümkünse fistül hattını da çıkarmak ister. Fistülün iç ağzı genellikle makatı tutan kasların arasından geçer. Bu nedenle bu kas dokusunun da kesilmesi gerekir. İleri yaşlarındaki hastalarda, makat kasları gevşemişse bu durum sorun olabilir. Bu sebeple kesilmesi gereken kas dokusunu kesmek için seton isimli özel bir ip kullanılabilir. Bu durumu düzeltmek için pek çok ameliyat tekniği geliştirilmiştir. Yaranın iyileşme süresi, hastaya bağlı faktörlere (şeker hastalığı varlığı vb.), yaranın büyüklüğüne ve iltihabi alan varlığına bağlı olarak değişiklik gösterse de genellikle 2-4 hafta kadardır. Tedavi süresince sürekli pansuman gerekir.
Lazer Fistül Ameliyatı:
Bu yöntemde, fistül iç ağzı dikişler ile kapatılır. Fistül hattı kazınır, temizlenir ve fistül hattının tamamı lazer ile yakılır. Dış ağız çıkarılarak açık yara haline getirilir. Bu yöntem, klasik ameliyat teknikleri kadar başarılı değildir. Ancak ameliyat sonrasında pansuman ihtiyacı çok daha azdır. Ağrı neredeyse hiç yoktur. Makat kaslarının kesilmemesi nedeniyle büyük abdest tutamama riski de yoktur.
Tüm ameliyat tekniklerinde, sorunun değişik oranlarda tekrarlaması veya makatın başka bir yerinden fistül oluşması riski vardır. Ameliyat yöntemi hastanın özelliklerine ve apsenin/fistülün durumuna göre seçilmelidir.
Güncellenme Tarihi: 26.05.2022, 15:22
Bu içerik, Atakent Sağlık Grubu Tıbbi Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmıştır. Sayfada yayınlanan içerikler kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tedavi edici sağlık hizmetine yönelik içerikler bulunmamaktadır. Doğru tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz
Sayfa dilini değiştir:
English (İngilizce)